|
ਕਲ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਡਾੲਿਰੀ ਲੈ ਬੈਠਾ
ੲਿਕ ਖਾਲੀ ਸਫ਼ਾ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ
ਅੱਜ ਕੀ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹੋ ?
ਮੈਂ ਕਿਹਾ : ਕਵਿਤਾ,ਜੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ
ਭਲਾ ਕਵਿਤਾ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਮੈਨੂੰ ਸਿਤਾਬੀ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਔੜਿਆ
ਜਦ ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਲੱਭਣ ਖ਼ਾਤਿਰ
ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤ ਮਾਰੀ
ਜਿਵੇਂ ਅੰਦਰ ਵਸਦੇ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਦੇ ਖਲਾਵਾਂ
ਯਥਾਰਥ ਤੋਂ ਕਲਪਨਾ ਵਲ ਜਾਂਦੇ ਰਾਹਵਾਂ
ਕਵਿਤਾ ਚਿਤਰਦੇ ੳੁਸ ਮੁਸੱਵਿਰ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ
ਤੋਂ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ
ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ
ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸ਼ਾੲਿਰ
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਹਸੀਨ ਤੇ ਮਖ਼ਮੂਰ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ
ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਮੋਰ ਪੈਲਾਂ ਪਾ ਮੋਰਨੀ ਨੂ ਪੁਕਾਰੇ
ਦਿਲ ਅੰਦਰ ਜਦ ਕੋੲੀ ਦਰਦਾਂ ਦਾ ਨਾਗ ਸ਼ੂਕਾਂ ਮਾਰੇ
ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋੲੀ ਪੂਰੀ ਜਾਂ ਅਧੂਰੀ ਹਸਰਤ
ਉਹ ਵਸਲ ਦੀ ਘੜੀਆਂ ਦੀ ਫ਼ਰਹਤ
ਕੋੲੀ ਟਿੱਲਾ,ਪਹਾੜ,ਨਦੀ ੲਿੰਜ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ੳੁੁਤਾਰੇ
ਕਿ ਡੁੱਬਦੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਣ ਕਿਨਾਰੇ
ਤਾਂ ਕਵਿਤਾ ਬਣਦੀ ਹੈ ।
ਉਸ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕਿਹਾ : ਅੱਛਾ ! ਕੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ੲਿੰਨਾ ਬਲ ਹੈ?
ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਬਲ ਅਨੰਤ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ ਉਹ ਬਲ ਹੈ
ਜੋ ੲਿਸ ਤਮਾਮ ਖਲਕਤ ਦੀ ਰਵਾਨੀ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਹੈ
ਜੋ ੲਿਸ ਨਵਾਦ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਹੈ
ਜਿਸ ਲੲੀ ਜਿਉਂਦਾ ਹਰ ਸੁਪਨਸਾਜ਼ ਹੈ
ਤੇ ਜੋ ਕਿਸੇ ਰਾਖ਼ ਰੰਗੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ
ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਜਿਹਾ ਰੰਗੀਨ
ਤੇ ਕਿਸੇ ਟੁੱਟੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ
ਉਹਦੇ ਸੱਜਣ ਜਿਹਾ ਹੀ ਹਸੀਨ
ਕਿਸੇ ਮੁਫ਼ਲਿਸ ਨੂੰ ਮਕੀਨ
ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ੲਿਹ ਕਵਿਤਾ ਦੁਧੀਆ ਬੱਦਲਾਂ ਚੋਂ
ਦੁੱਧ ਦੀ ਧਾਰ ਕੱਢ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਬਲਦੇ ਨੂੰ ਠਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਕਿਸੇ ਮਹਿਬੂਬ ਦੀ ਪੁਕਾਰ
ਨੂੰ ੳੁਸਦੇ ਸੱਜਣ ਤਕ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਹੋਰ ਕਹਾਂ ਤਾਂ
ੲਿਹ ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ,
ਗੁਜ਼ਰੇ ਵਕਤ ਦੇ ਸੁਆਸ
ਆਉਂਦੇ ਵਕਤ ਦਾ ਆਭਾਸ
ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਮਿਠਾਸ
ਪਿਆਸੇ ਦੀ ਪਿਆਸ
ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ੳੁਲਾਸ
ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਰਹਿਰਾਸ
ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ।
ਉਹ ਸਫ਼ਾ ਹੋਰ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ:
ਬੇਚੈਨ ਹਰਫ਼ਾਂ ਦੇ ੲਿਕ ਝੁੰਡ ਦੇ ਐਨੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ !
ਮੈਂ ਕਿਹਾ : ਨਹੀਂ ੲਿਕੱਲੇ ਨਹੀਂ
ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਟੱਬਰ ਵੀ ਹੈ
ਮੁਹੱਬਤ,ਵਿਛੋੜਾ,ਖੁਸ਼ੀ,ਗ਼ਮ,ਡੰਝ
ਵਿਰੋਧ,ਗੁੱਸਾ,ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਤੇ ਸ਼ਾੲਿਰ
ੲਿਹ ਸਭ ੲਿਸਦੇ ਸਗੇ ਹਨ
ੲਿਹ ਸਾਰੇ ਨਾਤੇ
ਧਰਵਾਸ,ਛਾਂ,ਸਹਾਰੇ,ਆਪਣੇਪਨ ਦੇ
ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਾਲ ਚੱਲਦੇ ਨੇ
ਕਿਸੇ ਸੁਘੜ ਪਰਨਾਈ ਵਾਂਗ
ਬਹੁਤ ਕਾਮੀ ਹੈ ਕਵਿਤਾ
ਜੋ ਕਦੇ ਰੁੱਤਾਂ ਦੀ ਕਾਸਿਦ ਲਗਦੀ ਹੈ
ਤੇ ਕਦੇ ਗੁਜ਼ਰੇ ਵਕਤ ਦੀ ਛਾਪ ਜਿਹੀ ਦਿਸਦੀ ਹੈ
ਤਿੱਤਲੀਆਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ
ਨੈਣ ਤੇ ਸੁਰਮੇਂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਣ ਪਿੱਛੇ ਕਵਿਤਾ ਹੀ ਹੈ ।
ੲਿਹ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਕਵਿਤਾ ਜਿਵੇਂ
ਕਵੀ ਦੀ ਨਿੱਕੀ ਜੀਵਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਉਸ ਦੇ ਕੁੜਾਂਗੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੀਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ
ਸਭ ਤੋਂ ਮੋਹਤਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ੲਿਹ ਅਹਿਸਾਸਾਂ ਦੀ ਹੱਟੀ,ਕਬਰ,ਮਜ਼ਾਰ
ੲਿਹ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ
ੲਿਹ ਕਵਿਤਾ ਰਹੱਸ ਵੀ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ ਰਸ ਵੀ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ ਉਦਾਸੀ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ ਦਾਸੀ ਹੈ
ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਹੀ ਮਾਲਕਣ ਹੈ
ੳੁਹ ਮਾਲਕਣ ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਹੀ
ੳੁਸਦਾ ਸੇਵਕ ਹੈ॥
|
