ਮਾਂਇਹ ਮੇਰੇ ਸਕੂਲ ਚਬੰਦੂਕਾਂ ਵਾਲੇ ਕੌਣ ਨੇ ਮਾਂਇਨਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰਇਕੱਠੇ ਕਿਓ ਕੀਤਾ ਏ ਮਾਂਆਹ ਕੀ ਮਾਂਇਹ ਤਾਂ ਗੋਲੀਆਂਚਲਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਨੇਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਤੇਰੇ ਪਿਓ ਨੇਸਾਡੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਏਫੇਰ ਇਹਦੇ ਚ ਮੇਰਾ ਤੇ ਮੇਰੇਸਹਿਪਾਠੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਕਸੂਰ ਏ ਮਾਂਇਨਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਕਈ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਏ ਮਾਂਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਡਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਏ ਮਾਂਓਹ ਵੇਖ ਮੇਰੇ ਯਾਰ ਬਸ਼ੀਰ ਦਾਅੱਜ ਹੈਪੀ ਬਾਡੇ ਸੀ ਮਾਂਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਉਹਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕੇਕ ਕੱਟਣਾ ਸੀਉਹ ਕਹਿਂਦਾ ਸੀਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਘਰ ਆ ਜਾਂਵੀਰਲ ਕੇ ਮਨਾਵਾਂਗੇ ਬਾਡੇਅੱਜ ਮੰਮੀ ਤੇ ਪਾਪਾ ਨੇਢੇਰ ਸਾਰੇ ਗਿਫਟ ਦੇਣੇ ਨੇਪਰ ਆ ਕੀ ਮਾਂਉਹ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇਪਿਆ ਤੜਪ ਰਿਹਾ ਏਹੁਣ ਉਹਦਾ ਸਾਹ ਰੁਕਣ ਈ ਵਾਲਾ ਏਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਏਮੇਰੀ ਅੰਮੀ ਨੂੰ ਕਹੀਂ "ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਏ ਮਾਂਤਾਂ ਮੇਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸਮ ਖਾ ਕਿ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਖਿਲਵਾੜ ਦੇ ਖਿਲਾਫਡਟ ਕੇ ਲੜੇਗੀਤਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਬਸ਼ੀਰਇਨਾਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਨਾ ਚੜੇ"ਮੇਰਾ ਯਾਰ ਮੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਚ ਮਰ ਰਿਹਾ ਏ ਮਾਂਉਹਦੀ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਦੀ ਹੁਣ ਲਾਲ ਹੋ ਗਈ ਏਮੈਂ ਵੀ ਜਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂਮੇਰੇ ਪੈਰ ਚ ਗੋਲੀ ਲੱਗੀ ਏਅਸਹਿ ਪੀੜ ਨਾਲ ਮੈਂ ਤੜਪ ਰਿਹਾ ਮਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਡਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਏਸ਼ਰੀਰ ਕੰਬ ਰਿਹਾ ਏ ਮੇਰਾਇਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਨੇਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈਇਹ ਸਭ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂਪਰ ਮੈਨੂੰ ਤੇ ਮੇਰੇ ਆੜੀਆਂ ਨੂੰਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਬੀ ਧਰਮ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਏਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇਨਾਂ ਈ ਪਤਾ ਏ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਏਛੋਟੀ ਜਹੀ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਏ ਸਾਡੀਜਿਹਦੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਸੁਪਨੇ ਨੇਮਾਂ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਕਾਫੀ ਨਹੀ ਏਆਪਾ ਇਸ ਧਰਮ ਦੇ ਚੱਕਰ ਚਕਦੋਂ ਤੱਕ ਫਸੇ ਰਹਾਂਗੇਕਦੋਂ ਤੱਕ ਧਰਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰਮਾਸੂਮ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਮਾਂ?ਆਖਰ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਦੋਸਤੋ?ਮਨਜੀਤ ਧਾਲੀਵਾਲ